کودکان در سال های اولیه زندگی، به موبایل و اینترنت به دید وسیله ای برای بازی نگاه می کنند؛ ابزاری که قرار است آنها را سرگرم کند. اما رفته رفته اینترنت و موبایل جزئی جدایی ناپذیر از زندگی هر فردی می شود؛ بنابراین والدین باید با فراهم کردن اینترنت امن برای کودکان و نوجوانان، آنها را در مقابل خطرات این فضا محافظت کنند.
در این مقاله راهکارهایی مؤثر جهت فراهم کردن محیطی امن، برای استفاده کودکان از اینترنت و موبایل بررسی می شود. تا انتهای این مقاله با ما همراه باشید.
چرا باید استفاده از اینترنت برای کودکان محدود شود؟
اینترنت با فراهم کردن شبکه ای یکپارچه از اطلاعات، فرصت مناسبی برای ارتباط، آموزش و سرگرمی ایجاد کرده است. اما این فضا در کنار فرصت های فراوانی که فراهم کرده، آسیب های بسیاری نیز دارد. اگر با تهدیدهای اینترنت آشنا نباشید و راه های مقابله با آن را ندانید، حضور در این فضای مجازی می تواند خطرناک باشد.
کودکان و نوجوانان به دلیل کمبود آگاهی و زود باور بودن، بیش تر از دیگران در معرض آسیب قرار دارند. سوء استفاده های مالی و غیر اخلاقی از کودکان و قرار گرفتن در معرض محتوای خشن و نامناسب، از مواردی هستند که در صورت عدم آگاهی و نداشتن اینترنت امن، می توانند سلامت فرزند شما را تهدید کنند. اما والدین چطور می توانند فضایی امن برای استفاده کودکان و نوجوانان از اینترنت و موبایل فراهم کنند؟ در ادامه راهکارهای موثر برای استفاده امن از اینترنت را بررسی می کنیم.
راهکارهای موثر برای فراهم کردن اینترنت امن کودکان
استفاده از خدمات اینترنت امن اپراتورهای تلفن همراه
برخی از اپراتورهای اینترنت همراه خدماتی را فراهم می کنند که با استفاده از آن ها می توانید دسترسی کودکان به اینترنت را محدود کنید. به عنوان مثال در اپراتور ایرانسل با شماره گیری کد دستوری #543* و وارد کردن شماره موبایلی که در اختیار کودک شماست، می توانید دسترسی کودک به سایت ها را محدود کرده و برای استفاده از اینترنت، تماس تلفنی و ارسال پیامک، محدودیت تعیین کنید. این قابلیت در اپراتور ایرانسل “سیمبا؛ سرویس کودکان ایرانسل” نام دارد.
همچنین اپراتور همراه اول با عرضه سیم کارت مخصوص کودکان و نوجوانان با نام سیم کارت انارستان، شرایطی فراهم می کند تا امکان مدیریت تبلت ها و تلفن های همراه و بومی کردن خدمات و محتوای آنها برای کودکان و نوجوانان وجود داشته باشد.
استفاده از پیام رسان های مناسب سن کودک
پیام رسان های اینترنتی که افراد به صورت روزمره از آنها استفاده می کنند، برای کودکان و نوجوانان مناسب نیستند. اما آیا باید کودکان را از ارسال پیام منع کرد؟ مطمئناً خیر
والدین می توانند با نصب پیام رسان های کودک مانند Messenger Kids و JusTalk Kids روی تلفن های همراه از امنیت مکالمه کودک با دیگران اطمینان حاصل کنند. همچنین شما می توانید با فعال کردن نرم افزارهای کنترل کودک یا استفاده از کنترل کودک گوگل با نام Google Family Link بر روی برخی از پیام رسان ها، فضای آن برنامه را برای استفاده کودک خود ایمن کنید.
اینترنت امن با استفاده از خدمات کنترل والدین گوگل
گوگل یکی از محبوب ترین و پرکاربردترین موتورهای جستجو در دنیاست. نتایج سرچ گوگل خود به خود فیلتر نمی شوند؛ در نتیجه ممکن است هنگام سرچ کردن ساده ترین لغات، در نتایج آن به محتوای نامناسبی برخورد کنید. اما گوگل امکاناتی را در اختیار کاربران خود قرار داده که با استفاده از آن، افراد می توانند به راحتی نتایج حاصل از جستجو را فیلتر کنند.
فعال کردن گزینه safe search در تنظیمات مرورگر گوگل، فعال کردن کنترل والدین یوتیوب و گوگل پلی استور از این دست امکانات است. همچنین استفاده از قابلیت فضای کودک گوگل و یوتیوب برای ایجاد اینترنت امن بسیار مؤثر است. برای اطلاع از خدمات کنترل والدین گوگل، به مقاله ای که در این زمینه منتشر کرده ایم مراجعه کنید.
اینترنت امن با استفاده از مرورگرهای مخصوص کودکان
برخی از مرورگرها برای استفاده کودکان ایجاد شده اند. این مرورگرها که قابلیت شخصی سازی بر اساس سن کودک را دارند، اطلاعات را به صورت فیلتر شده به کودک شما نمایش می دهند. برای مثال مرورگر Kiddle که توسط گوگل ایجاد شده، محتوایی مناسب با رده سنی کودک را در صفحات ابتدایی نمایش می دهد. مرورگرهایی مانند KidSplorer و ZAC و KidRex نیز، گزینه های مناسبی برای استفاده کودک شما می باشند.
توجه به رده سنی نرم افزارها و بازی ها
امروزه تقریباً تمامی نرم افزارهای تلفن های هوشمند، رده سنی مشخصی دارند. این یعنی شما می توانید قبل از نصب، در بخش مشخصات برنامه، رده سنی بازی یا نرم افزار را بررسی کنید. با بررسی این موضوع نگرانی شما از محتوایی که در بازی یا نرم افزار وجود دارد کمتر خواهد شد. لازم است بدانید که شبکه مجازی پر طرفدار اینستاگرام، محدودیت سنی 13 سال، تلگرام محدودیت 16 سال و توییتر محدودیت سنی 13 سال دارند. پس به هیچ عنوان به کودکان خود در سنین پایین تر، اجازه استفاده از این برنامه ها را ندهید.
فعال کردن تنظیمات امنیت کودک در تلفن های هوشمند
این تنظیمات در گوشی های جدیدتر و بر روی نسخه های اندروید و IOS وجود دارند و با فعال کردن آنها، می توانید بر استفاده کودکان از اینترنت نظارت داشته باشید. در سیستم عامل ios با استفاده از تنظیمات بخش screen time و از قسمت contact & privacy restrictions، می توانید استفاده از فضای مجازی را برای کودکان خود مدیریت کنید.
در گوشی های اندروید و در نسخه های جدیدتر، با فعال کردن قابلیت kids home، می توانید دسترسی کودکان به برنامه های تلفن همراه را محدود کنید. این دسترسی مانند یک تم موبایل، فضای گرافیکی گوشی را برای استفاده کودکان به سبک کارتونی تغییر می دهد. همچنین با استفاده از گزینه parental control در اندروید می توانید زمان و برنامه هایی که کودکان اجازه استفاده از آنها را خواهند داشت مشخص کنید.
اینترنت امن با استفاده از نرم افزارهای حذف تبلیغات
حتماً شما نیز تا به حال با تبلیغاتی که ناگهان بر روی صفحه تلفن همراهتان ظاهر می شوند روبه رو شده اید. این تبلیغات تقریباً در تمامی نسخه های رایگان نرم افزارها مشاهده می شوند. از آن جایی که محتوای این تبلیغات عموما کنترل نمی شوند، مشاهده برخی از آنها برای کودک نامناسب است. این تبلیغات در اکثر برنامه های موبایل از جمله بازی هایی که برای سرگرمی فرزند خود نصب کرده اید، دیده می شوند.
برای کنترل و عدم نمایش تبلیغات می توانید از نرم افزارهایی مانند Blokada Slim استفاده کنید. با استفاده از این نرم افزارها می توان تبلیغات تمامی برنامه ها، مرورگرها و وب سایت های اینترنتی را بلاک کرد.
صمیمیت با فرزند
شما نمی توانید فرزند خود را از استفاده سالم ازفضای اینترنت محروم کنید. در عوض می توانید با ایجاد فضایی صمیمی در خانواده، با آنها صحبت کرده و از کودک و نوجوان خود بخواهید، تا برای ایجاد محیطی امن در خانواده با شما همراه شود.
فرزندان خود را با خطرات این فضا آشنا کنید. برای آنها توضیح دهید که اینترنت در عین جذاب بودن، خطرناک نیز هست. برخی از افراد مانند هکرها همواره در کمین هستند تا اطلاعات شما را به سرقت برده و از آنها سوءاستفاده کنند. بنابراین کنترل نوجوان در اینترنت از وظایف شما (والدین) می باشد. شما می توانید هنگام خرید موبایل و تبلت، برای فرزندتان قانون تعیین کرده و زمان و نوع استفاده از این فضا را برای او مشخص کنید.
کاهش زمان استفاده از تلفن همراه
تلاش کنید زمان مفید استفاده کودک از موبایل را شناسایی کرده و اجازه ندهید بیش تر از این زمان، از موبایل و تبلت استفاده کند. کودکان و نوجوانان با هدف سرگرمی و آموزش از اینترنت استفاده می کنند. این زمان اگر با آموزش مؤثر همراه باشد، احتمالاً در روز به حدود 5 ساعت می رسد. استفاده بیش تر از این مقدار از اینترنت و موبایل، آسیب های جسمی و روحی بسیاری برای کودک و نوجوان به همراه خواهد داشت.
برای مدیریت زمان، می توان از برنامه های محدود کننده زمان استفاده از گوشی کمک گرفت. در این نرم افزارها قابلیت تعیین محدودیت برای استفاده از اینترنت وجود دارد. با نصب این نرم افزارها می توانید روی زمانی که فرزندتان در اینترنت سپری می کند تسلط داشته باشید. همچنین می توانید با استفاده از نرم افزارهای کنترل و مدیریت وای فای، زمان و حجم مورد استفاده دستگاه های متصل به شبکه را محدود و کنترل کنید.
استفاده از کامپیوتر در مکان های عمومی منزل
تفاوتی ندارد که کودک شما در حال استفاده از موبایل، تبلت یا کامپیوتر است؛ این موضوع را برای او روشن کنید که فقط در مکان های عمومی خانه، می تواند از اینترنت کامپیوتر و موبایل استفاده کند؛ نه در اتاقی با درهای بسته.
هرچقدر فرزند شما هنگام استفاده از اینترنت کمتر احساس تنها بودن کند، استفاده او از این فضا ایمن تر خواهد بود. کودک تمام مدت، هنگام استفاده از کامپیوتر و اینترنت، نیاز به مراقبت دارد. پس سعی کنید او را با این ابزار تنها نگذارید. فراموش نکنید که شما به عنوان والدینی وظیفه شناس و مسئول، هیچگاه نباید به دست کودک خردسال خود چاقو بدهید.
اطلاع از رمز گوشی و تبلت فرزندان
برای ابزاری مانند گوشی یا تبلت در صورتی که در خارج از منزل استفاده شوند، بهتر است رمز عبور تعریف شود. پدر و مادرها باید حتما رمز دستگاه کودک خود را بدانند. دقت کنید که کودک ممکن است برای برنامه های داخلی دستگاه خود نیز رمز گذاشته باشد.
زمانی که کودک بداند شما ممکن است اطلاعات ذخیره شده و فعالیت های او در فضای مجازی را ببینید، با احتمال بسیار کمتری درگیر مسائلی خواهد شد که باعث به خطر افتادن سلامت و امنیت او می گردند. کودکان از هوش سرشاری برخوردارند. اما گاهی از هوش و ذکاوت خود در جهت نادرستی استفاده می کنند. والدین نباید اجازه دهند که فرزندشان با مخفی کردن اطلاعات، به خود آسیب برساند.
استفاده از نرم افزار نظارت بر فرزندان
والدین معمولا در طول روز در محل کار هستند و نمی توانند تمام وقت فرزندان خود را کنترل کنند. این موضوع باعث می شود که نتوانند نظارت کاملی بر اعمال فرزندشان در فضای اینترنت داشته باشند. سامانه مراقبت از فرزندان برای رفع این محدودیت ارائه شده است.
با این برنامه شما می توانید نظارت کاملی بر روی گوشی فرزندتان داشته باشید. شما می توانید تمام نرم افزارهای گوشی کودک را بدون اطلاع خودش بررسی کنید و از سلامت رفتاری کودکتان در فضای اینترنت مطمئن شوید. البته به این موضوع دقت کنید که استفاده از برنامه نظارت والدین تنها برای والدینی که فرزند کمتر از 18 سال دارند مجاز است.
سخن آخر
هم زمان با شیوع کرونا، بسیاری از کودکان مجبور به استفاده از اینترنت و تلفن های هوشمند شدند. امروزه استفاده از این ابزارها امری گریزناپذیر است. خطرات استفاده نادرست از این فضا برای فرزندان، مشکلات جدی را ایجاد خواهد کرد. افت تحصیلی، بلوغ زودرس، گرفتار شدن در دام کلاهبرداران و مشاهده محتوای نامناسب اخلاقی از جمله آسیب های این فضا برای کودکان است.
وجود اینترنت امن می تواند به آموزش، رشد و پرورش استعدادهای کودکان و نوجوانان کمک کند. والدین باید با تمام تلاش خود، نحوه استفاده کودکان و نوجوانان از این فضا را مدیریت کرده و از اتفاقات ناگواری که در آینده ممکن است رخ دهد، جلوگیری کنند.
برقراری رابطه دوستانه با کودک و نوجوان و ایجاد فضای مناسب برای تفریحات سالم، می تواند استفاده فرزند شما از فضای مجازی و اینترنت را در حد نیاز پایین نگه دارد. همچنین والدین می توانند با وضع قانون برای استفاده از اینترنت و استفاده از ابزارهای کنترل والدین، اینترنت را به فضایی امن تر برای کودکان و نوجوانان تبدیل کنند.
