شنود کردن در لغت به معنای پنهانی گوش دادن به سخن دیگران می باشد. این کار می تواند به روش گوش ایستادن، گذاشتن ضبط صوت، یا با استفاده از نرم افزار شنود موبایل انجام شود. خیلی از افراد از قوانین شنود در ایران اطلاعی ندارند. دانستن اینکه چه نوع شنودی قانونی و چه نوع شنود کردنی غیر قانونی است اهمیت خیلی زیادی دارد. چرا که ممکن است بدون دانستن این اطلاعات مجرم محسوب شوید.
در جامعه ی امروزی خطرات زیادی به صورت فیزیکی و آنلاین فرزندانمان را تهدید می کنند. بسیاری از والدین از قابلیت هایی مانند شنود و برنامه های نظارت بر گوشی استفاده می کنند تا بتوانند فرزندان خود را به صورت نامحسوس کنترل و نظارت کنند. در این مقاله ما قوانین ایران در رابطه با شنود دیگران را بررسی می کنیم و همچنین نرم افزار شنود موبایل برای نظارت بر فرزندان را معرفی می کنیم.
شنود غیرقانونی
طبق قانون هر فرد بالغ و سالمی دارای حریم خصوصی می باشد. این حریم شامل پیام ها، مکاتبات، ویدئو و فایل های شخصی وی است. در صورتی که فردی به صورت پنهانی به حریم خصوصی دیگری تجاوز کرده و از اطلاعات خصوصی وی سوء استفاده کند، قانون شخص متخلف را مجازات می کند. این مجازات شامل جریمه نقدی و زندان است که در ادامه میزان آن را توضیح می دهیم.
شنود زمانی غیر قانونی می شود که بدون رضایت و آگاهی شخص انجام گیرد. در مورد غیرمجاز بودن که قانون به آن اشاره کرده است می توان گفت اجازه طرفین که محتوا بین آن ها رد و بدل می شود ضروری و شرط است و ربطی به مالکیت ندارد. مثلا ممکن است خط ارتباطی متعلق به شخص A باشد و اشخاص B و C در حال انتقال محتوا باشند و شخص A بخواهد این محتوا را دریافت کند. با اینکه شخص A مالک خط است اما در صورتی که رضایت B و C را جلب نکند متخلف محسوب می شود.
در ماده 150 قانون آیین دادرسی کیفری بیان شده است که: ” کنترل ارتباطات مخابراتی افراد ممنوع است، مگر در مواردی که به امنیت داخلی و خارجی کشور مربوط باشد یا برای کشف جرایم موضوع بندهای (الف)، (ب)، (پ) و (ت) ماده (۳۰۲) این کار لازم تشخیص داده شود”. در این صورت با موافقت رییس کل دادگستری استان و با تعیین مدت و دفعات کنترل، اقدام می شود. کنترل مکالمات تلفنی اشخاص و مقامات موضوع ماده (۳۰۷) این قانون منوط به تأیید رییس قوه قضاییه است.
شنود قانونی
تا این جا توضیح دادیم که حفظ حریم خصوصی افراد در جامعه یک قانون است. این قانون برای هر فردی صدق می کند و همه افراد جامعه بایستی آن را رعایت کنند. اما مجوز قانونی که یک حکم است و توسط قانون گذار ارائه می شود می تواند بالاتر از قانون حفظ حریم خصوصی قرار گیرد. مثلا وقتی یک مأمور قانونی با رعایت مقررات و در جایی که در قانون ذکر کرده باشد ارتباطی را شنود کند جرم محسوب نمی شود. حتی اگر شنود بدون رضایت صورت گرفته باشد؛ چون مجوز قانون جایگزین رضایت شده است.
این موارد حتما نیاز به دریافت مجوز دادگستری دارند و بدون داشتن مجوز فرد شنود کننده مجرم محسوب شده و طبق قانون با وی برخورد خواهد شد. حتی اگر مامور یا پلیسی بدون داشتن حکم قانونی اقدام به این کار کند.
در ماده 582 قانون مجازات اسلامی آمده است که: “هر یک از مستخدمان و مأموران دولتی، مراسلات یا مخابرات یا مکالمات تلفنی اشخاص را در غیر از مواردی که قانون اجازه داده است حسب مورد مفتوح، یا توقیف یا معدوم یا بازرسی یا ضبط و یا استراق سمع کند و یا بدون اجازه صاحبان آن ها، آن مطالب را افشا کند به حبس از 1 تا 3 سال و یا جزای نقدی از 6 تا 18 میلیون ریال محکوم می شود.”
مجازات شنود غیرقانونی چیست؟
طبق قانون شهروندی، حریم خصوصی اشخاص شامل مکالمات و تماس های تلفنی، حریم منزل و محل کار، نامه نگاری های سنتی و ارسال نامه الکترونیک و محتوای قرار و ملاقات های خصوصی بوده و غیر قابل تعرض است. برای مثال ضبط صدای اشخاص یا تصویربرداری غیر مجاز و بدون اطلاع، تجاوز به حریم خصوصی اشخاص محسوب شده و قابل تعقیب است.
در صورتی که فردی بدون اجازه صدای دیگری را ضبط کرده و در دادگاه ارائه کند این فایل قابل اعتنا نخواهد بود و در عوض ضبط کننده صدا، طبق قانون اساسی و ماده 582 بخش تعزیرات قانون مجازات اسلامی مصوب سال 1375، قابل تعقیب کیفری است.
مجازات استفاده از نرم افزار شنود موبایل یا سایر روش های شنود برای افراد عادی از 6 ماه تا 2 سال حبس و یا پرداخت جزای نقدی از 10 میلیون تا چهل میلیون ریال یا هر دو مجازات است. در صورتی که فرد مرتکب جرم، کارمند دولت یا نهادهای حکومتی و عمومی یا از اعضای نیروهای مسلح و متصدی یا مالک شبکه های رایانه ای یا مخابراتی باشد و یا اینکه جرم به صورت سازمان یافته ارتکاب یافته باشد، به 16 ماه تا 2 سال یا جزای نقدی تا چهل میلیون ریال یا هر دو مجازات محکوم خواهد شد.
مجازات اشخاص حقوقی برای بار اول پرداخت جزای نقدی از 120 میلیون ریال تا 240 میلیون ریال و تعطیلی از 1 تا 9 ماه است. در صورت تکرار جرم توسط شخصیت حقوقی، تعطیلی موقت از یک تا پنج سال در انتظار مرتکب خواهد بود.
نحوه کار نرم افزار شنود موبایل
ممکن است فردی بدون اجازه بر روی گوشی شما نرم افزار شنود نصب کند. فرد متخلف برای این کار ابتدا نیاز به این دارد که گوشی شما را در اختیار بگیرد. اغلب کسانی که این کار را انجام می دهند کسانی هستند که فرد شنود شونده به آن ها اعتماد داشته و تلفن همراهش را در اختیارشان قرار می دهد. پس از اینکه فرد متخلف گوشی را گرفت در زمان کمی نرم افزار شنود موبایل را بر روی گوشی مدنظر نصب می کند.
به محض فعال شدن نرم افزر شنود موبایل، پیامی برای فرد ارسال می شود. متخلف با جایگزین کردن پیام تبریک یا هر پیام دیگری که صاحب گوشی به آن شک نکند وی را در ارائه مجوز مجاب می کند. فرد شنود شده با تائید پیام دریافتی اجازه شنود شدن را به فرد متخلف می دهد. البته این تنها یک نمونه از سازوکار نرم افزار شنود موبایل است. امروزه روش های زیادی برای شنود وجود دارند که باید مراقب باشید تا گرفتار آن ها نشوید.
استفاده والدین از نرم افزار شنود موبایل
در جامعه امروزی با توجه به خطرات موجود و دسترسی پذیری کودکان به تمامی ابزارهای تکنولوژی، نگرانی والدین خیلی بیش تر از قبل شده است. امروزه اکثر مادران شاغل هستند و امکان مراقبت 24 ساعته از فرزندشان را ندارند.
برای این دسته از والدین که فرزند نابالغ و زیر سن قانونی دارند استفاده از نرم افزار نظارت بر فرزندان خیلی مفید است. این نرم افزار چیزی مشابه نرم افزار شنود موبایل، اما با امکانات کامل تر از آن می باشد. با نرم افزارهای نظارت بر فرزند شما می توانید از موقعیت مکانی فرزندتان مطلع شوید. پیام های او در فضاهای اجتماعی و پیام رسان ها را بخوانید و تماس هایش را بررسی کنید.
این قابلیت ها به شما کمک می کند که در مواقع نیاز به کمک فرزندتان بروید، جلوی مشکلات بزرگتر را گرفته و آنها را از آسیب های احتمالی و گاهی حتمی حفظ کنید. نرم افزار نظارت بر فرزندان حتی می تواند به ردیابی گوشی در زمان سرقت رفتن تلفن همراه فرزندتان کمک کند.
سوالات متداول
بله مهم نیست مخاطب در کدام نقطه از جهان باشد. تکنولوژی نرم افزار شنود موبایل امروزه پیشرفت زیادی داشته و امکان شنود از هر نقطه ای را فراهم کرده است.
بله. شما به عنوان یک شهروند بالغ دارای حریم خصوصی خود هستید. هیچ کسی بدون اجازه نمی تواند اقدام به کنترل تماس یا گوشی شما کند.
ممکن است نرم افزارهایی در این زمینه به صورت رایگان ارائه شده باشد اما استفاده از آن ها را به دلایل امنیتی توصیه نمی کنیم. به علاوه با توجه به هزینه های سرور منطقی نیست که این نرم افزارها رایگان باشند.
