ویروس پیامکی و باج افزارهای پیامکی از جمله بدافزارهایی هستند که در سال های اخیر نمونه های آن بیش تر به چشم می خورد. این بدافزارها سرعت انتشار زیادی دارند چرا که با دسترسی به مخاطبین هر گوشی، پیامک را برای تمام مخاطبین ارسال می کنند و این چرخه در گوشی های جدید نیز ادامه می یابد. پیامک ویروسی یکی از روش های هک پیامک گوشی است.
اما ویروس پیامکی یا بدافزار پیامکی دقیقا چیست؟ بد افزارهای پیامکی عمدتا پیام های وسوسه انگیزی هستند که کاربران از طریق پیامک دریافت می کنند و بر روی لینک موجود در پیام کلیک می کنند. به این ترتیب ویروس فعال شده و عملیات خاصی را بر روی موبایل شما انجام می دهد.
در این مقاله به طور مفصل در رابطه با طرز کار پیامک حاوی ویروس توضیح می دهیم. همچنین راه های جلوگیری از فعال شدن این ویروس و راه های حذف آن از روی گوشی را آموزش می دهیم. با ما همراه باشید.
ویروس پیامکی چیست؟
ویروس پیامکی، نوعی ویروس فعال روی تلفن های همراه (معمولا گوشی اندرویدی) می باشد که از طریق یک SMS، منتشر می شود. این ویروس خطرناک با وعده هایی همچون اینترنت رایگان، کاربران را مجاب می کند که بر روی لینک آلوده کلیک کنند. به این نوع حملات در فضای اینترنتی حمله فیشینگ گفته می شود. حملات فیشینگ سعی دارند که با جلب اعتماد کاربر، او را متقاعد کنند که عملی را انجام دهد.
پس از اینکه کاربر روی لینک آلوده موجود در پیامک کلیک کند، عموما پیام جدیدی دریافت می کند یا به گروه و کانال تلگرامی دعوت می شود. عضویت در کانال تلگرامی تنها یک کلک برای گمراه کردن و انحراف ذهن کاربر است و هدف اصلی چیز دیگری است.
در این بین، در پشت زمینه اتفاقاتی می افتد که کاربر از آن بی اطلاع است. در شرایط عدم اطلاع کاربر، اپلیکیشن مخربی بر روی گوشی نصب می شود و بلافاصله بعد از نصب خود را پنهان می کند. یعنی در حالت عادی این برنامه را در لیست برنامه های نصب شده در منوی اپلیکیشن های گوشی نخواهید دید. به همین دلیل بسیاری از افراد حتی به این موضوع شک نمی کنند که ویروسی روی تلفن همراهشان نصب شده باشد.
پس از این که ویروس بر روی گوشی شما نصب شد، به مخاطبین شما دسترسی پیدا می کند. در مرحله بعد، ویروس، متن های از قبل تهیه شده خود را در قالب پیامک و از طرف شما، به تمامی لیست مخاطبینتان ارسال خواهد نمود. این متن ها ممکن است با یکدیگر تفاوت داشته باشد، اما مضمون همه آن ها یکی است و سعی دارد کاربر را ترغیب به کلیک کردن روی لینک مربوطه نماید.
به این ترتیب همان پیامکی که برای شما از طرف یکی از مخاطبینتان ارسال شده بود، حال از طرف شما برای دیگر مخاطبینتان ارسال خواهد شد و به همین ترتیب زنجیره ارسال و دریافت ویروس پیامکی، ادامه خواهد یافت. نکته قابل توجه در ویروس پیامکی این است که شما هرگز متوجه نخواهید شد که این ویروس از طرف شما اقدام به ارسال پیامک می نماید و تنها زمانی به این امر پی خواهید برد که مبالغ زیادی از شارژ تلفن همراهتان، بابت هزینه همین پیامک های ارسالی، کسر شده باشد.
مثال ویروس پیامکی
نمونه معروف ویروس پیامکی، ویروس SymbOS/Yxe می باشد. این ویروس اولين بار در كشور چين طراحی شد و هم اكنون دامنه فعاليت آن به ديگر كشورهای جهان نيز كشيده شده است. اين ويروس برای انتشار و آلوده كردن تلفن های همراه در قالب يك پيام عادی ارسال می شود و اگر كاربران بر روی لينک موجود در آن كليک كنند به سوی سايتی هدايت می شوند كه حاوی بدافزاری مخفی است.
سپس از طریق اتصال به مخاطبین گوشی شروع به انتشار عمده می کند. هدف از طراحي اين بدافزار جمع آوري اطلاعات ارزشمند از كاربران به منظور ارسال ميليون ها هرزنامه است، امري كه پيش از اين موجب گرفتاری های فراوانی برای كاربران اينترنت شده بود.
نمونه معروف ایرانی بدافزار پیامکی، ویروسی است که از طریق پیامک به گوشی های کاربران وارد می شود که مضمون اصلی آن 2 گیگابایت اینترنت رایگان برای کاربران است. در داخل این پیامک ارسالی یک لینک قرار داده شده است که از کاربران خواسته می شود تا با کلیک به روی آن لینک، از 2 گیگابایت اینترنت رایگان سیم کارت بهره مند شوند. در صورتی که کاربر بر روی لینک کلیک کند، پس از نصب به طور خودکار از گوشی قربانی پیامک هایی به مخاطبان دفترچه تلفن این شخص با متن های متفاوت و یک مضمون یکسان ارسال می شود.
برخی از جملات متنوع این پیامک:
* برو تو این کانال www.sl.qbia…. امتحان کردم 2 گیگ اینترنت میدن
* بیا تو این کانال www.sl.qbia…. امتحان کردم 2 گیگ اینترنت هدیه میدن
* سلام اینجا 2 گیگ اینترنت مجانی میدن من گرفتم برو بگیر www.sl.qbia….
از آن جایی که پیامک از طرف یک فرد آشنا دریافت شده است، بسیاری به صحت پیام اعتماد می کنند و بر روی لینک موجود در پیامک کلیک می کنند. در صورتی که خود شخص فرستنده نیز به عنوان قربانی این ویروس به حساب آمده و این چرخه ادامه می یابد.
بهتر است به محض دریافت چنین پیامکی، به مالک خطی که از آن پیام دریافت کرده اید اطلاع دهید؛ چرا که به احتمال زیاد او هیچ اطلاعی از پیامی که شما دریافت کرده اید ندارد. در این صورت فرد می تواند به تمام مخاطبینش پیامی ارسال کند و از آن ها بخواهد که بر روی لینکی که دریافت کرده اند کلیک نکنند. این کار به شکسته شدن چرخه انتشار پیامک ویروسی کمک می کند.
راه های پیشگیری از ورود بدافزار پیامکی به موبایل
- همانطور که اشاره شد، ویروس پیامکی از طریق ارسال پیامک های متعدد از طرف مخاطبین و افراد مورد اعتماد شما، سعی در ترغیب شما برای کلیک روی لینک های آلوده دارد. پس ساده ترین و اولین راه برای پیشگیری از ورود و نصب ویروس پیامکی روی گوشی، عدم کلیک روی لینک هایی است که از طرف افراد مختلف، چه آشنا و چه غیر آشنا دریافت می کنید. چرا که احتمالا آشنای شما نیز از ویروسی بودن لینک اطلاعی ندارد.
- قبل از باز کردن لینک، برای اطمینان از سالم بودن لینک می توانید با استفاده از وب سایت های شناسایی لینک مخرب، مخرب بودن یا سالم بودن لینک را بررسی کنید.
- معمولا پیام هایی که حاوی محتوایی همچون اینترنت رایگان، شارژ رایگان و جایزه هستند احتمال مخرب بودنشان بیش تر است. بنابراین نسبت به این نوع پیام ها حساسیت بیش تری نشان دهید.
- تنها به آن دست پیام های جوایز و قرعه کشی اعتماد کنید که از سرشماره معتبری دریافت می شوند. برای مثال اگر پیامکی مبنی بر دریافت اینترنت رایگان ایرانسل دریافت می کنید بررسی کنید که این پیام حتما از سرشماره های مربوط به ایرانسل دریافت شده باشد. در غیر این صورت احتمالا ویروس است.
- معمولا در متن پیام های ویروسی اشاره ای به پیام رسان ها از جمله واتساپ یا تلگرام نیز می شود که این متن برای یک پیام رسمی اصلا منطقی به نظر نمی رسد.
- سعی کنید همیشه یک برنامه آنتی ویروس معتبر بر روی گوشی نصب داشته باشید و برنامه را همیشه آپدیت نگه دارید. آپدیت بودن برنامه باعث می شود که جدیدترین ویروس ها قابل شناسایی باشند.
- نرم افزارهای مورد نیازتان را تنها از سایت اصلی برنامه یا وب سایت گوگل پلی و اپ استور دانلود کنید. نصب نرم افزار از طریق شبکه های اجتماعی و سایر منابع ناشناس می تواند خطر آلودگی تلفن همراه را در پی داشته باشد.
- راه دیگر برای مقابله با نصب خودکار اینگونه برنامه ها روی تلفن همراهتان این است که تنظیمات مربوط به “نصب از منابع نامشخص” را در تلفن همراهتان خاموش کنید. این تنظیمات مربوط به زمانی است که شما بخواهید برنامه ها و نرم افزارهای اندرویدی خود را از منبعی به غیر از گوگل پلی بدست آورید.
- تنظیمات نصب خودکار برنامه، در پیش فرض اندروید برای حفظ حریم خصوصی و امنیت تلفن همراه، غیر فعال است و فقط به شما اجازه می دهد از منابع مطمئن، نظیر گوگل پلی، برنامه های دلخواه خود را نصب کنید. پیشنهاد می شود این گزینه را در تنظیمات تلفن همراه خود همیشه غیر فعال نگه دارید و فقط در مواقع لزوم آن را فعال و سپس دوباره به حالت اول در بیاورید تا به این وسیله، امنیت دستگاه خود را در برابر نصب برنامه های مخرب، همچون ویروس پیامکی، بالا ببرید.
- به دسترسی های موردنیاز برنامه ها توجه کنید. برخی از نرم افزارها درخواست دسترسی هایی را دارند که با کارکرد نرم افزار مربوطه همخوانی ندارد. با توجه به این موارد درخواستی، در مورد نصب و یا عدم نصب نرم افزار تصمیم گیری کنید.
حذف بدافزار پیامکی از روی گوشی
اگر به هر دلیلی گوشی مان آلوده به ویروس شد برای رهایی از آن چه کاری می توانیم انجام دهیم؟ خوشبختانه حذف ویروس پیامکی پیچیدگی زیادی ندارد. به احتمال زیاد این ویروس، نرم افزاری را بر گوشی شما نصب کرده است که این برنامه آیکن مشخصی در لیست نرم افزارهای گوشی تان ندارد. به همین منظور برای حذف آن لازم است که به تنظیمات گوشی مراجعه کنید و از لیست نرم افزارهای نصب شده آن را بیابید.
ابتدا وارد تنظیمات گوشی شوید و سپس گزینه Apps را انتخاب کنید. لیست نرم افزارهای گوشی به نمایش در می آیند و شما باید با دقت در لیست به دنبال برنامه ای بگردید که خودتان آن را نصب نکرده اید. به احتمال زیاد در لیست، نرم افزارهای ناآشنای زیادی می بینید. بیش تر آن ها برنامه های پیش فرض سیستم عامل هستند. این برنامه ها از همان ابتدا بر روی گوشی ما نصب بوده اند و اکثرشان قابلیت حذف هم ندارند. اگر به برنامه ای مشکوک هستید نام دقیق آن را در اینترنت جستجو کنید. اگر برنامه معتبری باشد توضیحات آن را در اینترنت خواهید دید.همچنین اگر برنامه ای دیدید که به هیچ وجه آن را نمی شناسید و قابلیت حذف شدن دارد آن را از حالت نصب دربیاورید.
راه حل دوم استفاده از برنامه های Antivirus و Antimalware می باشد. با استفاده از این برنامه ها گوشی تان را اسکن کنید تا در صورت تشخیص ویروس یا بدافزارهای احتمالی آن را از روی گوشی حذف کنند.
این احتمال وجود دارد که آنتی ویروس ها قادر به شناسایی بدافزارها نباشند. در این مرحله پیشنهاد می شود که گوشی را به تنظیمات کارخانه برگردانید. با این کار تمام اطلاعات موجود بر روی گوشی پاک خواهد شد؛ بنابراین بایستی از قبل، از اطلاعات موجود بر روی گوشی فایل بکاپ تهیه کنید تا در صورت بازگرداندن به تنظیمات کارخانه، اطلاعات گوشی محفوظ بماند.
