سواد دیجیتال چیست؟ چرا باید همگی با این امر آشنا باشیم؟ سواد دیجیتال چه تاثیری بر زندگی ما خواهد داشت؟ رابطه بین سواد دیجیتال و والدین چیست؟
بی‌سوادی دیجیتال یکی از عوامل نابرابری دیجیتال یا شکاف دیجیتال در جامعه و مهمتر از آن در بین خانواده است. افراد زیادی در جامعه وجود دارند که با داشتن امکانات کامل و بروز، روش صحیح استفاده از آنها را نیاموخته‌اند.
شکاف دیجیتال، فاصله‌ای است که بین افراد از نظر میزان دسترسی به فناوری‌ها و همچنین میزان استفاده آنها و بهره‌برداری مناسب از فناوری‌ها ایجاد می‌شود. نداشتن مهارت مناسب در استفاده درست از فناوری‌های در دسترس موجب شده است تا اینترنت، این فناوری بسیار ارزشمند، تنها به عنوان سرگرمی برای افراد باقی بماند.
ارتباط ایجاد شده بین سواد دیجیتال و والدین جای بحث بسیار زیادی دارد. در حالی که والدین هنوز نمی‌دانند چگونه از این فضا استفاده کنند و امنیت خود را به خطر نیندازند، کودکانشان بنابر شرایط ایجاد شده در سراسر دنیا نیز وارد این محیط پرخطر شدند.
سواد دیجیتال چیست؟
مجموعه‌ای از مهارت‌ها که افراد برای استفاده موثر از فضای دیجیتال از آنها استفاده می‌کنند. این مجموعه به افراد فرهنگ استفاده از رسانه‌ها را نشان می‌دهد که به آن سواد دیجیتال یا سواد تکنولوژی می‌گویند. این مهارت‌ها به سه بخش مهم تقسیم می‌شوند.
بخش اول برای چگونگی استفاده از تکنولوژی، بخش دوم برای تجزیه اطلاعات صحیح در فضای مجازی و بخش سوم به دانش فرهنگ استفاده از فضای مجازی می‌پردازد.
البته باید بیان نمود که سواد دیجیتال فقط مختص دنیای مجازی نیست، بلکه نحوه به‌کارگیری نرم‌افزارها و سخت‌افزارها به صورت بهینه و کارآمد را نیز شامل می‌شود.
فرزندپروری دیجیتالی چگونه امکان پذیر است؟
در حال حاضر و با رشد چشمگیر اینترنت در تمام ابعاد زندگی انسان، والدین باید رویکردهای قبلی خود را کنار گذاشته و برنامه جدیدی برای این امر مهم در نظر گیرند.
در برخورد با کودکان در این فضا هیچ گاه نباید آزادی کامل برای انجام هر کاری به آنان داد. همچنین هیچ گاه نباید آنان را از این امکان مورد نیاز منع نمود. راه حل درست کنترل کردن آنان در محیط فضای مجازی است. یکی از بهترین این راه‌ها استفاده از نرم افزار کنترل والدین است. familysafe یکی از بهترین این برنامه‌ها در ایران بشمار می‌رود.
اما به یاد داشته باشید که ضروری است والدین برای استفاده بهینه فرزندان از اینترنت و فضای مجازی، خود بر این فضا مسلط باشند. با ایجاد شدن این تسلط برای والدین در مورد فضای مجازی، آنها می‌توانند از بسیاری از مشکلات کوچک و بزرگ جلوگیری کرده و در واقع همراه با کودکان و نوجوانان خود باشند.
سواد دیجیتال و والدین؛ والدین باید چه کنند؟
با ورود کودکان و نوجوانان به اینترنت و فضای مجازی و استفاده از شبکه‌های اجتماعی، دیگر نمی‌توان آنها را از استفاده این امکانات بازداشت. با ایجاد هر گونه محدود، آنها به مخالفت خواهند پرداخت. بهترین راه حل موجود این است که خود والدین از ابتدای امر با این فضا آشنایی کامل داشته باشند و بتوانند از بروز مشکلات قبل از ایجاد شدن آنها را شناسایی و حل نمایند.
اما والدین چگونه این تعادل را برقرار کنند؟ از کجا شروع کنند تا هم به فرزندان برسند و هم از دنیای دیجیتال آنان سردر آورند؟
همانطور که بیان شد، والدین هم باید هم قدم با فرزندان خود سواد رسانه‌ای خود را ارتقاء دهند؛ چرا که اگر ابتکار عمل را از دست دهند، دیگر نمی‌توانند با فرزندان خود همراه شوند و رسانه‌ها به عنوان والدین مجازی به ایفای نقش والدین در دنیای حقیقی می‌پردازند. برای این منظور والدین می‌توانند با بالا بردن اطلاعات روزانه خود، برنامه‌هایی که برای کودکانشان دارای جذابیت هستند را بررسی کنند و همدلانه در کنار آنها قرار بگیرند.
دور شدن از فضای دیجیتال و راه کارهایی برای والدین
تلاش کنید تا ماهیانه کودکان و نوجوانان خود را به طبیعت ببرید و با آنان وقت بگذرانید. سواد دیجیتال و والدین رسانه‌ای خوبی بودن همیشه به معنی اشراف کامل به تکنولوژی نخواهد بود.
گاهی نیاز است تا با کودکان در فضایی جز فضای مجازی وقت گذراند تا از زیبایی های دنیای واقعی نیز بتوانند لذت ببرند. گذراندن حداقل ۴۰ دقیقه در روز با فرزندان می تواند در روحیه آنها بسیار اثرگذار باشد.
همچنین در زمان استفاده از اینترنت و سایر ابزارهای رسانه‌ای برای کودک زیر 14 سال، حتما نیاز است تا والدین نیز در کنار آنها قرار داشته باشند. در این صورت والدین می‌توانند کودکان خود را در این فضا همراهی نموده و آنها را با بدی‌ها و خوبی‌های آن آشنا نمایند.
