با گسترش میزان استفاده از اینترنت در میان جوامع امروزی، ما شاهد افزایش استفاده از اینترنت و فضای مجازی در میان کودکان نیز هستیم. این افزایش استفاده از اینترنت به معنی کاهش ارتباطات با دیگران نسبت به گذشته است. وابستگی به فضای مجازی می‌تواند اثرات منفی بر روی سلامت روانی کودکان ما داشته باشد.
با اینکه اینترنت می‌توانند برای کودکان ما بسیار مفید باشد، اما امکان دارد با استفاده بیش از حد از آن، کودک ما دچار مشکلات جبران ناپذیری شود. در ادامه به بررسی مهمترین موارد و مشکلاتی که امکان دارد برای کودکانمان اتفاق بیافتند، می‌پردازیم.
آسیب‌های فضای مجازی برای نوجوانان + روش‌های پیش‌گیری
کاهش اعتماد به نفس
در مطالعات صورت گرفته نشان داده شده است که بسیاری از مردم از حسادت فیسبوکی رنج می‌برند. اما این حسادت چیست؟ اکنون دیگر اکثر مردم و بیشتر کودکان زمان زیادی را در فضای مجازی می‌گذرانند. این امر سبب شده است تا احساس رضایت کمتری در زندگی خود داشته باشند.
اما باید این امر را در نظر گرفت که در زمانی که مبنای احساس ارزشمندی خود را با دیگران مقایسه می‌کنیم، دیگر بر روی حس ارزشمندی خود هیچ کنترلی نخواهیم داشت. به یاد داشته باشید که امکان دارد همه ما در برخی از ویژگی‌های خود دچار کمبود یا حتی از آن بدتر خود کم‌بینی باشیم، با همه‌ی این صحبت‌ها هیچ گاه نباید خود را با دیگران مقایسه نمود.
مشکلات خواب
استفاده زیاد از اینترنت و فضای مجازی قبل از خواب باعث کاهش کیفیت خواب در نوجوانان خواهد شد. بر اساس دستاوردهای متخصصان افزایش ساعت استفاده از فضای مجازی قبل از خواب باعث افزایش احساسات (هر نوعی از آن) و افزایش هوشیاری ذهن خواهد شد. همگی این موارد باعث کاهش سطح عمق خواب خواهد شد.
کاهش برقراری روابط
از مهمترین نیازها ایجاد روابط انسانی است. برقراری این روابط سالم بین انسانی بسیار مهم و اثرگذار است. با کاهش برقراری روابط انسانی نیازهای زیاد و ویژه‌ای از انسان دیگر رشد نخواهند نمود. هرچه استفاده از شبکه‌های اجتماعی بیشتر و مداومتر باشد، اثرات منفی روحی آن نیز بیشتر از قبل خود را به نمایش خواهند گذاشت.
اعتیاد به اینترنت و سلامت روانی کودکان
امروزه دیگر در کشورهای پیشرفته اینترنت به عنوان یک تهدید برای سلامت عمومی تلقی می‌شود. همچنین در نوجوانان مبتلا به اعتیاد اینترنتی در طول زمان دچار تغییرات ساختاری در قشر خاکستری مغز می‌شوند که کیفیت یادگیری و روند تحصیلی آنها را مختل می‌کند.
لذت نبردن از زندگی واقعی
با افزایش زمان سپری شده در شبکه‌های اجتماعی ما دیگر آن انسان‌های قبلی نیستیم چه برسد به کودکانمان که چشم باز کرده‌اند و خود را در این دنیای پراز هیجان دیده‌اند.
بسیاری از ما دیگر با دیدن یک صحنه زیبا و یا جذاب به تماشای آن نمی‌نشینیم و فورا گوشی خود را درآورده و از آن عکس می‌گیریم تا در شبکه‌های مجازی بگذاریم و از دیگران لایک بگیریم.
یا حتی زمان زیادی را صرف گرفتن یک عکس بدون نقص می‌کنیم، همه این موارد در حالی رخ می‌دهد که ما فراموش می‌کنیم که از دیدن آن زیبایی با چشمان خود لذت ببریم. باید بدانیم که به مرور زمان صرف زمان زیاد بر روی موبایل‌هایمان ما را از لذت بردن از تجاربی که کسب می‌کنیم باز می‌دارد و آن را بی‌ارزش می‌کند.
کاهش مهارت‌های اجتماعی
همانطور که بیان شد استفاده‌ی زیاد از اینترنت با پیوند ضعیف اجتماعی مرتبط است. وابستگی به اینترنت تنهایی، افسردگی، اضطراب و عزت نفس پایین را با خود به همراه می‌آورد.
کاهش مهارت‌های اجتماعی در برخورد با دیگران از مهمترین پیامدهای گذراندن زمان بیش از حد در اینترنت است. این امر می‌تواند مشکلات زیادی را برای کودکان، خانواده و اجتماع به وجود آورد.
از بین رفتن تمرکز و سلامت روانی کودکان
رسانه‌های اجتماعی شرایطی ایجاد کرده‌اند که وسوسه دسترسی آسان و در لحظه به سرگرمی را رفع می‌کند. این امر سبب شده است تا شرایط برای تمرکز کافی از بین برود و هرچه بیشتر افراد به سمت و سوی این رسانه‌ها کشیده شوند. باید بیان نمود که میزان اطلاعاتی که رسانه‌های اجتماعی، در اختیار ما قرار داده‌اند بسیار قابل توجه است، اما این بدان معنی نیز هست که نسبت به گذشته، انسان‌ها راحت تر حواسشان پرت می‌شود .
تاثیرات سلامت روان
بر طبق تحقیقات و مطالعات صورت گرفته، اثبات شده است که رسانه‌های اجتماعی می‌توانند باعث از بین رفتن شادی افراد شوند. در همین راستا نشان داده شده است که استفاده بیش از حد، می‌توانند منجر به ایجاد و یا افزایش مشکلات سلامت روان همچون اضطراب و افسردگی شود.
همچنین تحقیقات نشان داده‌اند که استفاده افراطی از اینترنت باعث کاهش ۲۵ درصدی فعالیت‌های مغزی در نوجوانان خواهد شد. اولین نشانه‌های این کاهش فعالیت را ممکن است در نمرات دانش آموزان دید اما تاثیرات مهم و نهایی آن در دوران بزرگسالی بروز خواهد نمود. اما آیا راهی برای رهایی از این مشکلات وجود دارد؟
بله، کودکانی که به طور نامعقول و بیش از حد از اینترنت استفاده می‌کنند و به آن معتاد شده‌اند در معرض خطر افسردگی قرار دارند.
اعتیاد اینترنتی و اختلال روحی، افسردگی، اضطراب اجتماعی و عزت نفس پایین از آسیب‌های روانی استفاده طولانی مدت از اینترنت است.
مهمترین راه جلوگیری از آسیب‌های اینترنتی
با توجه کردن به آسیب‌های پیش‌رو درک خواهیم نمود که بعضی از آنها واقعا جبران ناپذیراند و برای جلوگیری از رخ دادن آنها حتما باید راه‌حلی را پیش بینی نمود. به همین دلیل بهترین راه‌کار استفاده از ابزارهای نظارتی و کنترلی کودکان است. یکی از بهترین راه‌های موجود بررنامه‌های Parental control یا ابزارهای کنترل والدین است.
برنامه‌های کنترل والدین امروزه می‌توانند راه بسیار مطمعنی برای لیجاد امنیت برای فرزندان ما باشند. familysafe یکی از بهترین نمونه‌های این نوع از برنامه‌ها بشمار می‌رود. familysafe می‌تواند تمامی فعالیت‌های کودک از جمله تعیین محدوده زمانی استفاده از وسایل هوشمند، تعیین برنامه‌های مجاز برای استفاده کودک و گزارش دهی از تمامی فعالیت‌های رخ داده در گوشی کودک را به اطلاع والدین برساند.
