خواسته والدین برای کودکنشان همیشه شادی، سلامتی و موفقیت بوده است. به همین خاطر کارها و تلاش‌های زیادی را انجام می‌دهند تا کودکشان امکانات مورد نیاز را در اختیار داشته باشند. اما متأسفانه گاهی برخی از والدین اشتباه می‌کنند و از مرزهای تعیین شده عبور کرده و در گروه والدین سمی قرار می‌گیرند.
این گروه از والدین سمی رفتارهایی را با کودک خود دارند که می‌تواند آسیب‌های روحی زیادی را به آنها وارد آورد. اما واقعا والدین سمی از چه ویژگی‌هایی برخوردارند؟در ادامه به بررسی مهمترین ویژگی‌های والدین سمی و بهترین راه‌های برقراری ارتباط با کودکان خواهیم پرداخت. با ما در ادامه همراه باشید.
والدین سمی چه کسانی هستند؟
اصطلاح والدین سمی کمی مبهم است و احتمالا تعریف‌های متفاوتی برای آن وجود دارد. اغلب، والدین ازخودراضی، دارای اختلالات روانی، سوءاستفاده‌گر، ازنظر احساسی نابالغ و معتاد به الکل یا موادمخدر را به‌عنوان والدین سمی می‌شناسیم، اما اینگونه نیست.
والدین سمی به والدینی گفته می‌شود که آگاه یا ناخودآگاه با پیروی از سبک‌های نادرست تربیتی به کودکان و حتی نوجوانان خود آسیب روحی می‌رسانند. این آسیب روحی در دراز مدت موجب بروز آسیب‌های ماندگاری در کودکان خواهد شد. کودکانی که با این سبک تربیتی رشد پیدا می‌کنند در بیشتر مواقع در زمان برقراری رابطه با دیگران دچار مشکلات زیادی خواهند شد.
باید این حقیقت را نیز پذیرفت که والدین نیز انسانند و مانند اغلب انسان‌های دیگر دارای محرومیت‌ها، کمبودها، شکست‌ها و ناکامی‌های خود هستند. نمی‌توان به آنها به چشم انسان کاملی نگریست و انتظار داشت هیچ خطایی از آنها سرنزند.
مهمترین ویژگی‌های والدین سمی
سرکوب هیجان کودکان
تجربه کردن هیجانات سالم و به موقع در سلامت روانی هر شخصی نقش بسیار مهم و پیشگیری کننده‌ای از ایجاد مشکلات در بزرگسالی دارد. والدین سمی با ایجاد فضایی خشک و بدون روح در محیط خانواده، باعث خواهند شد تا این احساسات در کودکانشان سرکوب شده و نتوانند آن را ابراز نمایند. چنین فضای خانوادگی حتما در مدت زمان طولانی باعث ایجاد مشکلات روحی برای کودکان خواهد شد.
استفاده از روش‌های نادرست در برابر کودک
والدین سمی همیشه نیاز دارند تا کودکان مطیع آنها باشند و حرفی مخالف نظر و خواسته‌ی آنها بیان نکنند. در نتیجه در زمان برخورد با نظر یا رفتاری مخالف روشی نادرست را در برابر رفتار کودک از خود نشان خواهند داد. رفتارهایی همچون قهر کردن و دعوا کردن یا جرو بحث‌های بی فایده با کودک. این رفتارها در طول می‌تواند بسیار آسیب‌زا باشد و احساسات ناخوشایندی همچون حس طرد شدن را در کودک ایجاد نماید.
انتظارات غیر واقع بینانه
والدین سمی اغلب انتظارات غیر واقع بینانه‌ای ازکودکان خود دارند. آنها فکر می‌کنند که کودکان مدیون آنها هستند و باید همیشه در خدمت والدین خود باشند.
تعیین اهداف آینده کودک
شاید تعیین هدف برای زندگی کودک ناشی از علاقه به او باشد اما در واقع سبب دشوار شدن مسیر زندگی او می‌شود. شما باید به عنوان حامی، در کنار فرزندتان باشید و به او کمک کنید تا به سوی آنچه دوست دارد، حرکت کند.
عبور از حد و مرزها
آنها در بیشتر مواقع در خصوصی‌ترین مسائل فرزندان خود دخالت می‌کنند و هیچ حد و مرز یا حریم خصوصی برای آنها قائل نیستند. این دخالت‌های بیش از حد در آینده باعث خواهد شد که استقلال کودکان دچار اختلال شود.
بایدها و نبایدها در حفظ حریم شخصی کودک
بی‌توجهی به نظرات کودکان
در حالت عادی و در یک دنیای سالم، والدین وظیفه دارند شیوه درست فکر کردن را به فرزندان بیاموزند و آنها را با تفکر انتقادی آشنا سازند. اما والدین سمی دائما می‌خواهند که فرزندان مقلد آنها باشند و شیوه فکری آنها را دنبال کنند، زیرا خود را بهترین الگو برای کودک خود می‌شناسند.
بیش از حد انتقادی بودن
والدین سمی با انتقاد بیش از حد نسبت به هر کار کوچک و بزرگی که کودکشان انجام می‌دهد، سعی دارند او را کنترل کنند. انتقاد بیش از حد باعث می‌شود که کودک یک منتقد درونی سخت را تجربه کند که می‌تواند در دوران بزرگسالی به شدت آزاردهنده باشد.
ابراز احساسات
والدینی که از پرورش نیازهای عاطفی کودک خود امتناع می‌ورزند و اجازه ابراز احساسات منفی و مثبت را به او نمی‌دهند، آینده ای را درست می‌کنند که کودکدیگر قادر به بیان نیازها و احساسات خود نیست.
مهمترین اصول در برقراری ارتباط بهتر با کودک
سال‌های اولیه زندگی از مهمترین دوران زندگی بشمار می‌روند. زیرا در این سا‌لها است سلامت روان و ایجاد آساش روانی برای کودکان رقم می‌خورد. این سلامت روان در آینده و روابط کودک تاثیر زیادی خواهد داشت.
ارتباط درست و موثر بین کودک و والدین نیز در آینده کودک و میزان اعتماد به نفس او تأثیر بسزایی دارد. زیرا اولین ارتباط فردی کودک با والدین خود است و اگر ارتباطی با احترام و عشق نباشد کودک آسیب‌های زیادی از این رابطه خواهد دید و تا کهنسالی آنها را با خود به همراه خواهد داشت. درادامه مهمترین اصول در برقراری ارتباط صحیح با کودکان را ذکر خواهیم نمود:
- شیوه صحیح صحبت کردن و برقراری ارتباط
- ایجاد اعتماد قوی بین کودک و والدین
- توجه به احساسات کودک
- قاطعیت داشتن در برخورد با کودک
- برخورد منطقی با خواسته‌های کودک
- احترام به کودک و آموزش احترام دو طرفه
- انتظارات مطابق با سن و توان کودک
- دوری از تنبیه به عنوان ابزار تربیتی
- دوری از عصبانیت و پرخاشگری
